Aile bir toplumun en temel kurumudur. Sağlıklı bir toplum, sağlıklı ailelerden oluşur. Aile kurumunda görülen hukuksal, yapısal ve işlevsel bozukluklar, eşitsizlikler, toplumun hukuksal, sosyal, ekonomik ve kültürel yapısında da bozukluklara yol açar. Bu nedenle aile hukukunun; adaletsizliklere yol açmayacak ve içinde bulunulan toplumun değer yargılarına, yaşanılan çağın gereklerine ve felsefesine uygun şekilde düzenlenmesi ve uygulanması gerekir.
Aile Hukuku, Medeni Kanunumuzun en geniş kitabını oluşturmaktadır. Hukukun vazifesi toplum düzenini sağlamak olduğuna göre, bunun bir kısmını oluşturan aile hukukunun vazifesi de toplum içinde aile düzenini sağlamak, aileyi her bakımdan güçlendirerek toplumunun temelini sağlam tutmaktır.
Türk kanun koyucusu aile kurumuna verdiği önemi anayasamıza aile ile ilgili bir kural koymak suretiyle göstermiştir. 1982 tarihli ve 2709 sayılı T.C Anayasasının 41.maddesi ailenin korunması ile ilgili maddedir.
Bu madde: ‘Aile, Türk toplumunun temelidir” ve *eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır ve teşkilat kurar.’ demektedir.
Bu konuda ayrıca Anayasanın 10.maddesine göre “ Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür “
Anayasanın 20.maddesine göre; “Herkes aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın gizliliğine dokunulmaz.”
Ailenin Önemi
Aile toplumun en küçük ve en temel birimidir. Günümüzdeki tarifiyle “Çekirdek Aile” ana baba ve çocuktan oluşur. Ancak aile yapısı ve ona yüklenen değerler; ülkeler, kültürler, coğrafyalar arasında farklılıklar gösterebilir. Hatta aynı ülke içinde kentten kırsal kesime, ekonomik duruma ve yörelere göre de farklılıklar gösterir.
Aile yapısı çağlar boyunca nitelik ve yapı bakımından değişikliğe uğramıştır. Eski devirlerde aile kapsamı son derece geniştir. Aile dendiği zaman bunun içine sadece ana baba evlenmemiş çocuklar değil, evlenen çocuklarla onların eş ve çocukları büyük baba ve anneler, hala ve amcalar ile onların eş ve çocukları dahil oluyordu. Bugünkü hukuk düzeni olmadığından ailenin dıştan gelecek saldırılara karşı korunması, aileyi oluşturan bireylere düşmekteydi. O yüzden aile bireyi sayısı ne kadar çok olursa ailenin korunması da o kadar kuvvetli oluyordu.
Diğer taraftan ekonomik zorunluluklar da ailenin sayıca çoğalmasına yol açmıştı. Eski devirlerde ekonomik hayat bugünkü gibi iş bölümü esasına dayalı değildi, herkes kendi ihtiyaçlarını bizzat sağlamak zorunda idi. Ailenin sayıca geniş bir topluluk olması ile ihtiyaçlarını kolaylıkla sağlayabiliyorlardı.
Eski devirlerde aile dediğimiz insan topluluğu bir başkasının yönetimi ve otoritesi altındaydı. Siyasal ve ekonomik hayatın gelişmesi ile aile yapısı ve kapsamı da ailenin değişmesine sebep olmuştur. Herkesin kendi ihtiyaçlarını bizzat sağlamak zorunda olduğu devirden çıkıp iş bölümü esasına dayanan modern ekonomik hayata geçilmiştir.
Günümüzde ise aile oldukça küçülmüş ve daralmış, ana, baba ve çocuktan oluşan çekirdek bir ünite haline dönüşmüştür. .
- Dar anlamda aile, sadece eşlerden oluşan birliği ifade eder. Medeni Kanunumuz önce bu anlamdaki aileyi düzenlemektedir.Bu dar anlamdaki aileyi Medeni Kanunumuz Aile Hukuku kitabının hemen başında Evlilik Hukuku başlığı altında ayrıntılı olarak hükme bağlamıştır.
- Geniş anlamda aile; ana baba ve çocukların oluşturduğu topluluğu ifade eder. Medeni Kanunumuz bu anlamdaki aileyi 2.kısımda düzenlemiştir. Bu anlamdaki aileye Velayet Ailesi de diyebiliriz. Yani ana babanın çocuklar karşısındaki hak ve yükümlükleri ile çocukların ana babaya karşı hak ve ödevlerini düzenlemektedir.
- En geniş anlamda aile önceki kanunun Ev Reisliği anlamında düzenlemiş olduğu bu kuruma MK.nın 367.mad. sinde Ev Düzeni adıyla yer verilmiştir. En geniş anlamda aile, bir ev başkanının yönetiminde aynı çatı altında hep birlikte yaşayan aile bireyleri, hısımlardan başka işçi çırak hizmetçiler gibi hısım olmayan kimseler de girmektedir. *Bu insan topluluğuna ev veya ev topluluğu şeklinde isimlendirmektedir.
Türk Aile Hukuku
Hukuk, toplumu oluşturan fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini ve çıkarlarını sağlamak ve korumak amacıyla konulan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, hak ve kanunların bütünüdür. Daha yaygın bir tanımıyla hukuk, adalete yönelmiş toplumsal yaşama düzenidir. Türk Aile Hukuku da, Medeni Hukuk’un Türk aile ilişkilerini düzenleyen dalıdır.
Türk Medeni Kanununda Aile Hukuku üç kısma ayrılır:
· Evlilik Hukuku:
o Evlenme (MK 118-161.mad.)
o Boşanma (MK 161-184. mad.)
|
Aile Hukuku
